کم خونی بهترین مکمل آهن
آهن یک ماده معدنی ضروری است که مهم ترین نقش آن شرکت در ساختار هموگلوبین گلبول های قرمز خون است. در واقع هموگلوبین یک پروتئین حاوی آهن است که در ساختار گلبول های قرمز خون حضور دارد و اکسیژن را از ریه ها به اندام ها و بافت های مختلف بدن می رساند. وجود این ماده معدنی در روند طبیعی رشد بدن، تولید انرژی، تکامل عصبی، عملکرد سلولی و ساخت برخی هورمون ها ضروری است. مقدار مورد نیاز آهن در سنین مختلف، متفاوت است و دریافت آن در دوره های مختلف زندگی مانند دوران جنینی، کودکی، نوجوانی، بزرگسالی، بارداری اهمیت خاصی دارد و کمبود این ماده معدنی گاهی موجب ایجاد مشکلات جبران ناپذیری می شود. در این مقاله به موضوع کم خونی بهترین مکمل آهن خواهیم پرداخت.
میزان دوز مورد نیاز آهن در مراحل مختلف زندگی متفاوت می باشد. این مقدار در مردان بالغ 8 میلی گرم و در زنان بالغ تا 50 سالگی 18 میلی گرم و برای زنان بالاتر از 50 سال 8 میلی گرم است.
به طور کلی آهن موجود در مکمل های غذایی به دو شکل آهن غیر هِم و آهن هِم وجود دارد که جذب آهن هم عموماً 25 درصد و آهن غیر هم 5 درصد می باشد.
1-املاح مختلف آهن غیر هم شامل فروس گلوکونات، فروس سولفات، فروس فومارات، آهن کربونیل، فروس سیترات، فریک سیترات، فریک سولفات ، بیس گلیسینات، آهن با پوشش فسفولیپیدی (لیپوزومال) ویا با پوشش پلی ساکاریدی میباشد
اکثر افراد بعد ازاطلاع یافتن از نوع کم خونی خود و نیاز به مصرف مکمل آهن با این سوال مواجه می شوند که کدام ملح آهن بهترین قرص آهن است؟ چرا که با خواندن نام آهن بر روی بسته بندی مکمل آهن خود، متوجه چندگانه بودن نام فراورده های آهن شامل فروس گلوکونات، فروس سولفات، فروس فومارات، لیپوزومال ، آهن المنتال و……می شوند. در این مقاله سعی خواهیم کرد اطلاعات مفیدی در خصوص ویژگی های هر یک از این فراورده ها در اختیارتان قرار دهیم تا به تصمیم گیری بهتر شما، برای خرید مکمل آهن کمک کرده باشیم.
1-1مکمل‌های آهن حاوی فروس گلوکونات:ملح گوکونات آهن، دارای پایین ترین میزان (12%) آهن المنتال است در نتیجه عوارض گوارشی آن از سایر نمک های آهن کمتر است. لذا در افراد سالخورده ، افرادی که جراحی های گوارشی داشته اند و همچنین در مبتلایان به بیماری های گوارشی به خوبی تحمل می شوند.
1-2مکمل‌های آهن حاوی فروس فومارات: ملح فومارات، دارای 33% آهن المنتال است. فروس فومارات نیز برای پیشگیری یا درمان فقر آهن به کار می رود و می تواند عوارض گوارشی از جمله اسهال داشته باشد. اثرات آن اغلب بعد از یک هفته شروع می شود. برخی از مکمل های آهن با ملح فومارات که در بازار دارویی ایران موجود می باشد:
1-3مکمل‌های آهن حاوی فروس سولفات: ملح فروس سولفات دارای 20% آهن المنتال است به همین علت می تواند سبب بروز عوارض گوارشی مانند یبوست شود. نسخه نویسی این ملح برای پیش گیری و درمان فقر آهن بسیار رایج است. فروس سولفات می تواند باعث سیاهی دندان و همینطور ،سیاه شدن رنگ مدفوع نیز گردد. برخی از مکمل های حاوی ملح فروس سولفات که در بازار دارویی ایران موجود می باشد :
1-4 مکمل آهن حاوی آهن کربونیل: کربونیل در واقع آهن خالص است و دارای 100% آهن المنتال است. در محیط اسیدی معده حل شده و نوعی نمک هیدروکلرید تشکیل می دهد. مزایای چندان بیشتری نسبت به فروس سولفات ندارد اما عوارض کمتری به خصوص برای کودکان دارد و به دلیل جذب نسبتاً آهسته عوارض گوارشی کمتری دارد. برخی از مکمل های آهن با ملح کربونیل که در بازار دارویی ایران موجود می باشد:
1-5 مکمل‌های آهن شلاته شده با آمینو اسید: از اتصال آهن با آمینواسید،ترکیبی به نام گلیسین شکل می گیرد. مطالعات حاکی از آن است که جذب شلاته های آهن بیشتر و عوارض گوارشی آن ها کمتر از نمک های آهن است. همچنین این محصولات تداخل کمتری با جذب کلسیم ایجاد می کنند. در معده باز نمی شوند و وارد روده شده و جذب می گردند. سازگاری بیماران با این فرم آهن بالاتر از نمک های آهن است. برخی از مکمل های آهن شلاته شده با پروتئین:
1-6 آهن پیروفسفات با پوشش فسفولیپیدی (لیپوزومال) و سوکروز: این نوع آهن را معمولا در قطره های آهن کودکان می بینیم (چون اکثر والدین نگران سیاه شدن دندانهای کودکانشان هستند این نوع آهن گزینه مناسبی برای کودکان می باشد). آهن( لیپوزومال) با یک لایه چربی و نشاسته پوشیده شده است وبه راحتی از محیط اسیدی معده عبور کرده و به طور مستقیم از روده جذب می شود، در نتیجه از هر گونه تحریک دستگاه گوارش و ایجاد عوارضی مانند سیاه شدن دندان ، تهوع، یبوست و … جلوگیری می نماید برخی از مکمل های آهن لیپوزومال که در بازار دارویی ایران موجود می باشد:
1-7 آهن با پوشش پلی ساکاریدی (نشاسته): آهن پلی ساکاریدی، نوعی از آهن است که توسط فن آوری خاصی، توسط پوشش پلی ساکاریدی (نشاسته) پوشیده شده است، این پوشش به آهن اجازه می دهد از معده بدون آسیب، اسید معده عبور کند تا از طریق روده کوچک جذب و به جریان خون وارد شود. این محصول به خوبی تحمل می شود و احتمال سمیت را خیلی کمتر می کند ودندان ها را نیز سیاه نمی کند. کپسول فرامکس، مکمل آهن پلی ساکاریدی است که در بازار دارویی ایران موجود می باشد.
2-املاح مختلف آهن هم : این نوع آهن درون پروتئین منابع حیوانی قرار دارد و به اصطلاح محافظت میشود، تحت تاثیر عوامل نامساعد یعنی عواملی که باعث ترکیب آهن یا جذب و رسوب آن شود، قرار نمی گیرد و ورود آن به روده و درنتیجه جذب آهن به آسانی انجام می شود. جذب آهن موجود در منابع حیوانی بسیار بالاست تحقیقات نشان می دهد که آهن هِم بهتر تحمل شده و بهتر از نمک های آهن جذب می شود. برای کسانی که نسبت به نمک های آهن حساس هستند، آهن هم می تواند انتخاب بسیار مناسبی باشد. مانند، قرص گلوبیفر پلاس که از آهن هم در فرمولاسیون آن استفاده شده است.
